DOKĄD ZMIERZASZ? EWOLUCJA WSPÓŁCZESNEGO PIŁKARZA. BIEGAĆ SZYBCIEJ CZY BIEGAĆ WIĘCEJ?

Piłka nożna jest jednym z najpopularniejszych sportów na świecie. Jest to sport, który bardzo szybko się rozwija, zarówno pod względem technologicznym, jak i szkoleniowym dla zawodników i trenerów. Dostępne obecnie rozwiązania pozwalają m.in. na bardzo precyzyjne określenie lokomocji zawodników podczas meczów. Możemy zmierzyć, jak daleko zawodnik pokonuje podczas meczu, jak szybko się porusza, ile hamuje i przyspiesza, ile wykonuje sprintów itp. Najpopularniejszym sposobem analizy ruchu zawodników jest podzielenie ich na pięć stref prędkości:

Marsz (0-7,19 km/h)
Kłus (7,4-14,39 km/godz.)
Bieg (od 14,4 do 19,79 km/godz.)
Bieg o wysokiej intensywności (od 19,8 do 25,19 km/godz.)
Sprint >25,2 km/h

W literaturze można znaleźć inne podziały tych stref. Przytoczone tutaj strefy są jednak najbardziej popularne.

Ile biega piłkarz?

Dystans pokonywany przez piłkarzy podczas meczu zależy od wielu czynników, w tym od pozycji zawodnika na boisku, jego poziomu, lokalizacji (dom lub wyjazd), kondycji i składu ciała oraz wyniku meczu. 40 lat temu piłkarze pokonywali 4-5 kilometrów podczas meczów. Dziś dystans ten niemal się podwoił. Obecnie tylko bramkarze pokonują dystans do 4-5 km podczas 90-minutowego meczu.

Z kolei w polskiej Ekstraklasie najdłuższy dystans pokonują zawodnicy grający na pozycji środkowego i bocznego pomocnika (średnio ponad 11 km na mecz). Z kolei środkowi obrońcy pokonują mniej niż 10 km na mecz. Trenerzy są również zainteresowani tym, ile zawodnik przebiega w meczu podczas sprintów. Przy prędkościach powyżej 25 km/h. Najlepszymi sprinterami są ci, którzy grają w bocznych strefach boiska, tacy jak boczni pomocnicy i obrońcy. Przebiegają oni średnio od 220 do 250 metrów.

Porównanie tych wyników z innymi ligami byłoby fascynującym wątkiem. Ze względu na różne strefy prędkości trudno jest dokonać wiarygodnego porównania.

W jakim kierunku zmierza piłka nożna?

W ciągu ostatnich dwóch dekad opublikowano wiele prac analizujących lokomocję piłkarzy meczowych. Niektóre z tych prac koncentrowały się na wskazywaniu zmian w aktywności meczowej piłkarzy. Analizy te dotyczyły między innymi ligi angielskiej, chińskiej i polskiej. Warto zauważyć, że wnioski były takie same, niezależnie od badanej ligi. Całkowity dystans pokonany na przestrzeni lat nie zmienił się znacząco. Dystans pokonany w sprincie lub treningu o wysokiej intensywności jest zupełnie inny.

W ciągu siedmiu sezonów w angielskiej Premier League dystans pokonany sprintem wzrósł z 30-35%, a dystans pokonany biegiem o wysokiej intensywności wzrósł z 29-33%. W chińskiej Super League zmiany te wyniosły 10% w ciągu 6 sezonów, a w polskiej Ekstraklasie odpowiednio 8% i 12% w ciągu 4 sezonów.

Wyniki te wyraźnie pokazują znaczenie szybkości we współczesnej piłce nożnej i zdolność do powtarzania prób szybkości.

CZY TRENING JEST W STANIE SPROSTAĆ WYMAGANIOM MECZU?

Rosnąca liczba sprintów i biegów o wysokiej intensywności stanowi wyzwanie zarówno dla zawodników, jak i trenerów, którzy ich przygotowują. Zasadne jest pytanie:

Czy współczesny trening spełnia te wyzwania?

Każdego roku Europejska Federacja Piłkarska (UEFA) gromadzi dokumentację medyczną klubów uczestniczących w rozgrywkach Ligi Mistrzów. Grupa ekspertów tworzy na ich podstawie specjalny raport. Jeden z wielu wyników wydaje się być szczególnie interesujący. Prawie 50% wszystkich urazów mięśniowych występuje w tylnej grupie mięśni uda.

Mięśnie te są szczególnie obciążone podczas gwałtownych przyspieszeń lub sprintów. Ten wysoki wskaźnik urazów może być spowodowany zbyt dużą liczbą meczów, przeciążeniem zawodników lub tym, że trening nie nadąża za wymaganiami meczowymi. W tym przypadku są to najlepsze kluby z dużym sztabem trenerskim i medycznym.

Jak trenować piłkarza przyszłości?

Z dużą dozą pewności możemy stwierdzić, że w oparciu o obecne trendy w nowoczesnej piłce nożnej, zawodnicy o dużej szybkości będą wysoko cenieni w przyszłości (a nawet już teraz). Trenerzy muszą upewnić się, że tacy zawodnicy są w stanie regularnie osiągać wysokie wyniki.

Wzmocnienie mięśni tylnej części uda jest ważną częścią właściwego programu treningowego. Powinno to obejmować ćwiczenia siłowe, ze szczególnym naciskiem na skurcze ekscentryczne, oraz regularne stosowanie odpowiedniej liczby sprintów podczas treningu. Jest mało prawdopodobne, że nasz zawodnik będzie gotowy do meczu, jeśli nie będzie wykonywał sprintów i przyspieszeń podczas swojego mikrocyklu.